“Door het doorverhuizen verloor ik mijn vrienden, mijn school en mijn sociaal netwerk”

Alissa was negen jaar toen ze uit huis werd geplaatst. Wat volgde waren tien verschillende doorplaatsingen, geen enkele plek gaf haar ooit het gevoel van thuis. Nu is ze 19 en woont ze weer bij haar moeder, maar de onzekerheid blijft. “Mijn spullen zitten nog steeds in vuilniszakken, niet in kasten”, zegt Alissa. “Ik ben de hele tijd bang dat ik weer moet verhuizen.” 

Haar eerste ervaringen met jeugdzorg waren allesbehalve veilig. Na haar uithuisplaatsing kwam ze in een crisisopvang terecht tussen jongeren die gewelddadig waren en in het criminele circuit zaten. “Kinderen liepen met messen over de gang”, herinnert Alissa zich.

Na deze periode werd Alissa tegen haar wil in in een gezinshuis geplaatst. “Ik had het gevoel dat mijn ouders vervangen werden. Daar was ik nog niet klaar voor, maar er werd niet geluisterd.” Het gezinshuis was klein en er werd veel gestolen. “Het voelde nooit als een plek waar ik echt welkom was.”

Ik ben de hele tijd bang dat ik weer moet verhuizen.” 

Later werd een vriendin van Alissa’s moeder haar pleegmoeder. Zij had geen inkomen en haar eigen kinderen waren ook uit huis geplaatst omdat het voor hen thuis niet veilig was. Dat was voor Alissa niet anders. Ze werd van de trap geduwd, kreeg vaak slecht te eten en er lagen drugs in de vriezer. Ze voelde zich volledig verwaarloosd en in gevaar.

Mijn spullen zitten nog steeds in vuilniszakken, niet in kasten”

Alissa verhuisde van haar pleegmoeder naar de gesloten jeugdzorg. Dat maakte alles nog erger. Zichtbaar aangeslagen vertelt Alissa over haar tijd op de zwaarste afdeling van de gesloten jeugdzorg, voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie (ZIKOS), waar ze werd blootgesteld aan isolatie, fixaties en onderdrukking door begeleiders. “Het was een nachtmerrie. Ik werd letterlijk opgesloten en voelde mij helemaal alleen.”

Het verwoestende effect van doorplaatsen

Het is duidelijk dat de woonplekken niet geschikt waren voor Alissa en al dat verhuizen hielp haar evenmin. Sterker nog, het effect op haar leven is verwoestend. Ze verloor haar sociale netwerk. “Ik werd door heel Gelderland en Overijssel geplaatst, waardoor ik geen contact kon onderhouden met familie en vrienden.” Ook haar schoolcarrière kreeg een klap. Ze heeft zes middelbare scholen van binnen gezien en raakte haar motivatie kwijt. “Ik gaf het op, het lukte gewoon niet meer.”

Haar wantrouwen in anderen is groot. “Ik kan mensen niet meer op hun woord vertrouwen”, vertelt Alissa. “Er zijn zo veel beloften nooit waargemaakt, dat ik heb geleerd om nergens meer op te rekenen.” Dit maakt het voor Alissa lastig om hulp te accepteren. “Ik geloof gewoon niet dat mensen echt het beste met mij voor hebben.”

Thuiswonen met ups en downs

Nu woont Alissa weer bij haar moeder en hoewel de dagen soms moeilijk zijn, vecht ze door. Ze kampen beiden met trauma’s uit het verleden en uit jeugdzorg, waardoor het soms moeilijk is elkaar aan te moedigen om van de bank te komen en de boel op te ruimen. Alissa heeft ook moeite met het wegdoen van spullen, waardoor die zich opstapelen. “Bij elke verhuizing ben ik veel kwijtgeraakt, zelfs mijn Nintendo met herinneringen aan mijn familie. Daarom houd ik alles nu dicht bij me.”

Maar opgeven? Echt niet. Alissa en haar moeder krijgen hulp in het huishouden en Alissa richt zich op muziek. “Ik heb veel liedjes geschreven over mijn verleden”, zegt ze. “Muziek helpt mij om met mijn trauma’s om te gaan.”

Overheid, ga eens luisteren

Alissa pleit voor fijne plekken waar kinderen zo lang als nodig kunnen wonen, in hun eigen omgeving. En wil dat er meer geluisterd wordt naar kinderen in jeugdzorg, omdat zij de enigen zijn die kunnen aangeven wat er echt nodig is om hun situatie te verbeteren. ”De enige stemmen die dit beter gaan maken, zijn onze stemmen.”