“Jeugdzorg heeft echt genoeg bewijs en signalen gehad dat wat ze nu aan het doen zijn, gewoon niet werkt.” Je 18e verjaardag: het is een hard gelag, weet ook Serena. Haar zelfgemaakte chocoladeganache taart mislukte faliekant die dag en staat misschien wel symbool voor iets veel groters. Voor veel kinderen die 18 jaar worden, stopt jeugdzorg direct. Ze worden compleet losgelaten. Dat is onacceptabel. “Ik voelde mij gedumpt en had niemand meer om op terug te vallen.”

Volwassen volgens het systeem en onze maatschappij, maar in hoeverre kan iemand op zijn 18e zelf de regie pakken over zijn of haar leven? Want na jaren van jeugdzorg en gesloten jeugdpsychiatrie word je niet opeens volwassen in een nacht. “Mijn gezinsvoogd zei: wat ga je doen als je 18 bent? Ik had echt geen flauw idee. Totaal onvoorbereid stond ik er helemaal alleen voor”, vertelt Serena (21).

Totaal onvoorbereid stond ik er helemaal alleen voor.”

Na een pleeggezin (‘al snel barstte de bom’) en terug via haar ouders (‘helaas’) kwam ze uiteindelijk op zichzelf te wonen. Het was hels, blikt ze terug. En absoluut geen goede overgang naar het zogenaamde volwassen leven.

Zoek het maar uit, succes

“Ik was jaren van opsluiting en beperkingen gewend. En op mijn 18e had ik ineens alle vrijheid van de wereld. Ik had zo graag een stukje begeleiding op praktisch en mentaal vlak gehad.” Serena moest alles zelf gaan uitzoeken, die verantwoordelijkheid viel haar zwaar. Zoiets kost zoveel energie, zeker op die leeftijd en met zo’n achtergrond. De gezinsvoogd – die normaal daarmee zou helpen – was al weggevallen. “Zoek het maar uit, succes”, aldus Serena. Dan val je in een diep gat. En heus niet om die eigenlijk alleszeggende mislukte taart.

Op mijn 18e had ik ineens alle vrijheid van de wereld. Ik had zo graag een stukje begeleiding gehad.”

Geklooi in de keuken

“Een manier om met tegenslagen om te gaan, was dat ik taarten bakte voor andere mensen op de gesloten jeugdpsychiatrie. Zo kon ik mijn frustraties kwijt.” Omdat niemand een taart voor haar 18e verjaardag zou kopen, ging Serena zelf maar aan de slag. “Die mislukte fataal, ik was zo er verdrietig van.” Sindsdien viel ze naar eigen zeggen ‘telkens op haar bek om zo dingen in het leven te ontdekken’. “Maar het liefst had ik een volwassen iemand gehad die mij – soms letterlijk – aan de hand had meegenomen.”

Pak onze hand vast

Zorg zou moeten stoppen zodra kinderen er klaar voor zijn en niet op hun 18e verjaardag. “Je bent echt niet gelijk volwassen. De hersenen ontwikkelen zich bovendien nog ver tot in de 20 door. Die grens van 18 is niet haalbaar, met misschien een uitzondering links en rechts. Wij zijn er totaal niet op voorbereid. Luister naar wat jongeren nodig hebben. Meen wat je zegt en doe wat je zegt. Pak onze hand vast, ook als we 18 zijn. Laat ons alsjeblieft niet alleen.”